Arazide yeraltı suyu aramak, bir dizi jeolojik ve jeofizik çalışma yapmayı gerektirir. Su kuyusu açılmak istenen arazide eğer yerüstünde görünebilen bir su kaynağı (dere, göl, su kuyusu) varsa; bu kaynaklardan yararlanarak ve bölgenin jeolojisini inceleyerek su kuyusunun nereye açılması gerektiği, yaklaşık kaç metre derinlikte suya ulaşılabileceğini belirlemek mümkündür. Fakat yüzeyde yeterli veriyi verebilecek su kaynakları yoksa, sırasıyla aşağıdaki çalışmalar yapılır.
Jeolojik Çalışmalar
Kaya Birimlerini Tanımlama ve Ayırt etme
- Litoloji (Kum, Kil, Kaya v.b.)
- Katman Eğimi, Yönü, Katman Kalınlığı
- Sertlik ve Dayanımlılık
- Kırık ve Çatlaklar
- Kaya Birimlerinin Diğer Birimlerle Konumu
Hidrojeolojik Çalışmalar
Kaya Birimlerinin Hidrojeolojik Özellikleri
- Gözeneklilik
- Geçirimlilik
- İletkenlik
Jeofizik Çalışmalar
Çalışma Alanında Değişik Noktalarda;
- Arazinin Yapısına Göre Yerinde Açılım Derinliğinin Saptanması
- Kuyu Yeri, Kuyu Tipi, Verimi ve Teçhizinin Belirlenmesi
- Proje Maliyeti Belirlemeye Yönelik Fizibilite Çalışmaları
Büro Çalışmaları ve Yorumlama
Jeofizik Verilerin Bilgisayar Programı ile Değerlendirilmesi
Yeraltı sularını oluşturan her formasyon ölçümlerle algılanıp haritalanabilecek bir takım fiziksel özelliklere sahiptir. Bu parametrelerden biri veya birkaçı ölçülerek yeraltındaki formasyonların derinliği, kalınlığı ve uzanımıyla ilgili bilgiler elde edilebilir. Ayrıca jeofizik ölçümler, lokal jeolojik bilgilerle desteklenip belirlenen formasyonların serbest yeraltı suyu taşıyıp taşımadığı yani akifer nitelikleri tayin edilebilir.
Jeofizik metodlar ölçülen fiziki parametrenin türüne göre isimlendirilir. Bunlardan biride Elektrik Rezistivite etüdüdür. Elektrik rezistivite etüdü yeraltı tabakalannın rezistivite değerlerinin yüzeyden ölçülme operasyonudur. Yer kabuğunu oluşturan litolojik formasyonların rezistivite değeri 0.01 ohm. ile 100.000 ohm. arasında değişir.
Kayaçların birbirinden farklı rezistivite değerine sahip olması özelliğinden yararlanarak Jeofizik " Rezistivite Etüdü " genellikle bir sahadaki yapıyı ortaya çıkarmak , hidrojeolojik koşulları ve örtü kalınlığını saptamak yöresel ya da bölgesel su içeren rezervuar sisteminin yerini ve boyutlarını belirlemek amacıyla yapılır.
Elektrik rezistivite yöntemi yeraltı yapısının derinlere doğru değişimini tetkik için kullanılır. Etüd sahasında seçilecek bir noktada bir doğrultu boyunca simetrik olarak yerleştirilmiş elektrodlar aracılığıyla görünür rezistivite değeri ölçülür. Böylece sığ derinliklerde başlayarak istenilen araştırma derinliğe kadar görünür rezistivite değişimi belirlenmiş olur.
Görünür rezistivite değerleri yarım akım elektrodu aralığının fonksiyonu olarak 62.5 mm modülü çift logaritmik eksenli kağıda çizilerek " Rezistivite Eğrisi " elde edilir. Elde edilen bu eğri tam çakıştırma yöntemini alan bir bilgisayar programı yardımıyla değerlendirilir. Bu değerlendirme sonucunda elektrik rezistivite yapılan noktada, araştırma derinlik sınırları içerisinde yer alan formasyonların gerçek rezistivite değeri, derinliği, kalınlığı, sayısı ve türleriyle ilgili bilgiler elde edilir. Bu bilgiler doğrultusunda etüd yapılan noktanın su sondajına uygun olup olmadığı belirlenmiş olur. Bir etüd sahasında gerekli sayıda noktada elektrik rezistivite ölçümü yapılarak tüm saha yeraltı suyu olanakları açısından değerlendirir. Bu bilgilere göre en uygun sondaj noktasının yeri ve derinliği tahmini olarak tespit edilmiş olur.
